Etnobotaniczny charakter polskiego Słownika stereotypów i symboli ludowych
Abstract
Przeszłość: Celem artykułu jest przybliżenie czytelnikom etnolingwistycznej metodologii stosowanej przy opisie świata roślin przez zespół lubelskich etnolingwistów skupionych wokół Jerzego Bartmińskiego - pomysłodawcy i redaktora wydawanego od lat 80. XX wieku Słownika stereotypów i symboli ludowych - oraz pokazanie etnobotanicznego charakteru drugiego tomu lubelskiego słownika etnolingwistyczego. Zakreślając obszary wspólne dla etnobotaniki i etnolingwistyki, artykuł otwiera drogę do współpracy dającej satysfakcję przedstawicielom obu dziedzin.
Metody: Wykorzystując metodologię stosowaną w lubelskim słowniku etnolingwistycznym, autorka rekonstruuje metodą definicji kognitywnej hasło mirt (Myrtus communis). Na podstawie zgromadzonego materiału źródłowego (danych leksykograficznych, folklorystycznych i etnograficznych) w definicji kognitywnej mirtu wyodrębnia takie podkategorie semantyczne, jak: kompleksy, kolekcje i ekwiwalencje, wygląd i właściwości, lokalizacja, uprawa i pielęgnacja, zastosowania praktyczne, obrzędowe, magiczne i lecznicze, przepowiednie, wróżby i symbolika, które poprzedza analizą nazw i sposobów kategoryzacji roślin, zgodnie z postulatem podmiotowej rekonstrukcji językowego obrazu świata.
Wyniki: Autorka wypunktowuje wybrane podkategorie semantyczne stosowane w Słowniku stereotypów i symboli ludowych do opisu roślin i objaśnia, w jaki sposób są one rozumiane, dzięki czemu zastosowane fasety mogą zainspirować inne podobne badania w Europie lub na świecie.
Wniosek: Na podstawie przeprowadzonych analiz autorka dochodzi do wniosku, że opisywane w poszczególnych fasetach kwestie składające się na etnolingwistyczną narrację o roślinach w dużej mierze pokrywają się z obszarem zainteresowań etnobotaniki, za punkty wspólne obu dyscyplin uznając: przemiot badań, opisywane przez obie dyscypliny relacje zachodzące między światem roślin i światem ludzi, dowartościowanie roli języka oraz podmiotową wizję świata. Poczynione w artykule rozważania wskazują na możliwość prowadzenia w przyszłości badań interdyscyplinarnych, skupiających lingwistów i botaników.
Slowa kluczowe: etnolingwistyka, etnobotanika, definicja kognitywna, językowy obraz świata
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
All articles are copyrighted by the first author and are published online by license from the first author. Articles are intended for free public distribution and discussion without charge. Accuracy of the content is the responsibility of the authors.